Nieuwjaarstoespraak burgemeester Marian van der Weele

Hier leest u de toespraak die burgemeester Marian van der Weele heeft voorgedragen tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst op maandag 9 januari 2023 in de Grote Kerk van Monnickendam.

Hartelijk welkom bij deze nieuwjaarsbijeenkomst van de gemeente Waterland in de Grote Kerk Monnickendam.

Allereerst, wat geweldig, om elkaar weer op deze manier te kunnen ontmoeten! We hebben het dit jaar groots aan gepakt met deze prachtige locatie. Groter zodat we ruimte hebben voor meer Waterlanders, meer collega’s en meer regiopartners.

Zoals u wellicht al heeft gezien zijn er een aantal van onze samenwerkingspartners aanwezig vanavond met een informatiestand. Het Waterlands Archief vertelt u graag over 1572, een belangrijk jaar voor de geboorte van Nederland. De organisatie van de Slag op de Zuiderzee is aanwezig, die staan in de startblokken voor de festiviteiten dit jaar. De organisatie van 6 minuten Waterland heeft ook een stand. Onlangs heb ik nog een succesvolle training bij hen gevolgd. Zij zorgen voor een belangrijk netwerk van hulpverleners in onze gemeente. De GGD/Brijder zijn er met een leuke quiz en schenken heerlijke alcoholvrije drankjes, tip voor degene die meedoen aan Dry January.

Niet alleen voor de drankjes wordt gezorgd. Vanavond kunt u naast de hapjes die geserveerd worden ook genieten van bijzondere smaken uit verschillende culturen. De inwoners die ik afgelopen jaren het Nederlanderschap mocht toekennen hebben heerlijke hapjes uit hun moederland voor u gemaakt. U proeft gerechtjes uit Syrië, Iran, Turkije, Libanon en Eritrea.

In alle gesprekken die ik tijdens de naturalisaties met hen voerde kwam naar voren dat ze zich hier thuis voelen en het wonen in Waterland een voorrecht vinden. Afgelopen jaar zijn inwoners afkomstig uit Verenigde Staten, Cuba, Ecuador, Eritrea, Groot Brittannië, Irak, Kroatië, Mexico, Mozambique, Syrië, Togo en Vietnam Nederlander geworden. Hun plek in onze samenleving maakt ook dat we aandacht hebben voor de situatie verder van huis. De persoonlijke verhalen van onveiligheid, onrechtvaardigheid en discriminatie uit bijvoorbeeld Syrië, Eritrea en Irak doen ons beseffen dat we het in ons land zo goed hebben.

Waterland heeft zich enorm gastvrij getoond in de opvang van de Oekraïners. Heel veel dank aan de medewerkers van de gemeente, maar in het bijzonder dank aan alle inwoners die zich hebben ingezet om hen een veilige plek te bieden. Hun dankbaarheid uitten zij keer op keer dat ik met ze spreek.

We hebben een mooi programma samengesteld vanavond. Na mijn toespraak maak ik bekend welke 3 wensen van de wensboomactie we gaan inwilligen. Tijdens de wensboomactie konden Waterlanders een wens voor een andere Waterlander doen.

Daarna luisteren we naar de prachtige muziek van Carla Leurs uit Ilpendam en Michael Hesseling. Carla bespeelt de viool en is een internationale soliste en was tot het eind van het seizoen 2018-2019 concertmeester van het Orkest van het Oosten. Michael is artistiek Manager van Muziekschool Waterland en bespeelt de klarinet. Zij zullen zelf het een en ander vertellen over de stukken die zij ten gehore gaan brengen. Ik ben trots dat deze talentvolle musici vanavond voor ons gaan spelen.

Daarna komen er Waterlanders aan het woord die het afgelopen jaar een bijzondere inzet hebben verricht. Ik zal hen vragen wat hun inspireerde in 2022, en wat zij daaruit meenemen naar 2023.

In deze eerste nieuwjaarstoespraak die ik voor u “live” mag houden zit als rode draad het thema connectie maken. Dat is naar mijn idee een stap verder dan verbinden. Verbinden is de link leggen, voor het maken van connectie is meer nodig. Daadwerkelijk luisteren en met een helder antwoord ingaan op wat er gezegd wordt is connectie maken en responsief zijn. Dat is reden dat ik 20 jaar geleden de politiek ben ingegaan. Inwoners betrekken bij hun leefomgeving door daadwerkelijk te luisteren en te zorgen dat men zich betrokken voelt maakt dat de samenleving hechter kan functioneren en vraagstukken met een omvattend antwoord opgelost kunnen worden. Dat is ook mijn motivatie geweest om uw burgemeester te willen worden. Echt iets kunnen betekenen in de levens van mensen door de connectie te leggen en daarmee van betekenis te kunnen zijn. Helpen bij de analyse van problematiek, constructieve sfeer scheppen en vanuit de relatie met elkaar oplossingen bedenken. Dat lukt moeilijker via een beeldscherm. Tijdens de Corona periode hebben we de waarde van connectie kunnen maken opnieuw leren waarderen. Het was voor mij een ingewikkelde start als uw burgemeester, bijna twee jaar geleden. Ik mistte net als u de mogelijkheid tot het leggen van contact. De geluksprofessor Patrick van Hees memoreerde ik al eerder; geluk zit ’m naast doelen stellen en waarmaken en zoeken van ontspanning in de ontmoetingen met andere mensen. Gelukkig konden we dat weer volop goedmaken in het afgelopen jaar op de vele festiviteiten die u met elkaar zo mooi heeft georganiseerd. Ik heb er volop van genoten, ik hoop u ook.

2022 bracht meer uitdagingen voor ons allen. Gelukkig kon de middenstand en horeca weer haar deuren openen na het opheffen van de corona maatregelen. Op 24 februari werden we geconfronteerd met de Russische agressie tegen Oekraïne. We konden toen nog niet bevroeden dat deze oorlog zo’n grote impact zou hebben op iedereen. De gevolgen van het ontbreken van een goede connectie, heeft meteen invloed op ons persoonlijk leven. Globalisering maakt ons soms kwetsbaar. We leerden dat we onze welvaart en energievoorziening meer nationaal en lokaal in de hand willen hebben.

Door de Russische inval in Oekraïne steeg de inflatie en de energierekening. Dat realiseert dit college en de gemeenteraad zich goed en heeft in december extra geld uitgetrokken om de helpende hand toe te steken.

2022 was ook het jaar dat de boeren van zich lieten horen. Boosheid omdat het kabinet de verantwoordelijkheid voor het verminderen van de stikstofuitstoot zonder uitgewerkte maatregelen of ondersteuning in hun stal of schuur deponeerde. Inmiddels wordt die ondersteuning nu wel uitgewerkt maar nog steeds geeft het grote onzekerheid voor ook de Waterlandse agrariërs. Als hoeders van ons prachtig uitgestrekte groene landschap verdienen zij ons begrip. Ook die problematiek zal in de komende jaren ons landschap beïnvloeden.

We konden al reeds in december voorzichtig wat schaatsen, toch warmt de aarde te snel op. Door het rijzen van de zeespiegel en klimaatverandering staat het Waterschap en Rijkswaterstaat voor uitdagingen om onze dijken veilig te maken met ook veel grote impact op het landschap en de inwoners van Uitdam, Katwoude en Marken waarvoor het aanzien van de dijk en de veiligheid ervan van groot belang is. Ik zet mij ervoor in dat de uitvoerders van die versterking connectie maken met de inwoners, luisteren naar hun deskundige inbreng en deze verwerken in het ontwerp. Het verhoogde waterpeil in het Markermeer had in het eerste weekend van april veel schade in de buitendijkse gebieden tot gevolg. De keten van alarmering is aangescherpt, een situatie waar we in de toekomst misschien meer mee te maken krijgen.

2022 waren er Gemeenteraadsverkiezingen. Er is een nieuwe coalitie uit voort gekomen die daadkrachtig aan de slag is gegaan. Voor de verhoudingen in de raad is het een positieve ontwikkeling; het debat wordt meer vanuit het midden op de inhoud gevoerd het wij-zij denken en handelen is verdwenen. Natuurlijk zijn er politieke verschillen van inzicht en dat is juist goed dat die meer aan bod komen in de discussie zodat er over 3 jaar weer iets te kiezen valt voor de stemmer.

Het college heeft een mooi en helder programma gepresenteerd voor deze termijn. Een aantal ambitieuze doelen wil ik hier noemen:

Scheepstra: In 2023 willen we zwaar verkeer in de kernen van Waterland beteugelen en het parkeren in Monnickendam en het groenonderhoud in heel Waterland beter regelen. Ook bouwen we verder aan onze organisatie voor dienstbaarheid, responsiviteit en zelfstandigheid van onze gemeente.

Van de Weijenberg: Wij willen een duurzame gemeente en dus helpen we om energie te besparen, energie op te wekken en CO2-uitstoot te verminderen. Wij willen de zorg laagdrempeliger maken en dichter bij de inwoners organiseren.

Wolters: Wij willen een sluitende begroting, een goedgekeurde jaarrekening, toeristen beter faciliteren, ondernemers meer ondersteunen en onze sportaccommodaties helpen bij het toekomst bestendig maken.

Van Nieuwkerk: Wij willen in de komende 8 tot 10 jaar 2000 woningen realiseren, ook voor jongeren en ouderen. Uiteraard bewaken wij daarbij de betaalbaarheid en duurzaamheid van deze woningen. Plannen hiervoor zullen nog dit kwartaal naar de Raad gaan.

Afgelopen jaar werd het veiligheidsplan door de raad vastgesteld met de doelen die we nastreven op het terrein van veiligheid om de handhaving van de openbare orde te verstreken. Daarin werken we nauw samen met natuurlijk de politie en het Openbaar Ministerie. De samenwerking met de drie wijkagenten in onze gemeente is heel goed. Zij zijn onze ogen en oren over wat er speelt. Gezamenlijk streven we ernaar om oplossingen te bedenken voor bijvoorbeeld de overlast door te hard varen in onze binnenwateren tot het afsteken van illegaal vuurwerk.

Onze wereld wordt kleiner en berichten hebben een steeds groter bereik. De online veiligheid komt steeds vaker in gevaar door cyberpesten, sexting, hacken, ongefundeerde meningen en het ongeoorloofd delen van beeldmateriaal. De digitale wereld wordt soms gebruikt om de onder – en bovenwereld met elkaar te verweven zoals bij identiteitsfraude. Deze ontwikkeling maakt dat we bewust moeten zijn van de verstrekkende gevolgen op veiligheid. Ook de gemeentelijke organisatie verstrekt zich op dit terrein. We willen goed op de hoogte zijn wat er speelt en daarom is het melden of aangeven van altijd goed. Zo zijn we in staat om informatie te vergaren en misdaad op te sporen. We zullen dan ook het melden, ook anoniem, sterker gaan stimuleren.

De gemeentelijke organisatie komt steeds verder op kracht. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt slagen we er steeds in om jonge ambitieuze medewerkers aan te trekken. De kracht van kleinschaligheid zit ook in de korte lijnen en het kunnen bereiken van doelen die voor de Waterlanders belangrijk zijn. Ik geloof in die kracht, het bestuur is benaderbaar en zichtbaar, wensen en opvattingen kunnen snel gedeeld worden. Aan de dienstverlening wordt dit jaar volop gewerkt om die te verbeteren.

Ons werk voor u kunnen we niet zonder een goede samenwerking met de gemeenten om ons heen in Zaanstreek-Waterland. Die connectie is goed en dat gaan we zo houden. Ons mooie landschap kunnen we beter bewaken als we aan de provinciale- en metropoolregio Amsterdam tafels zitten. Onze inzet en doelen regionaal en bovenregionaal moeten we dan ook steeds kritisch blijven bekijken, de vraag waar zetten we onze bestuurders en medewerkers op in en wat moet het opleveren, moeten we dan ook steeds blijven stellen.

Maar we zouden uiteraard nergens zijn zonder de inzet van de inwoners van Waterland zelf. Met heel groot genoegen mag ik ieder jaar weer de koninklijke onderscheidingen opspelden bij de mensen die zich zo enorm inzetten voor onze samenleving op allerlei terreinen. Waterland is groots in haar organisatiekracht en talenten kunnen hier groeien. Ik dank alle vrijwilligers voor hun niet aflatende inzet om ons aller levens een stukje mooier te maken. Maar ook veiliger dankzij de vrijwilligers van onze vier brandweerkorpsen en de KNRM. Het verdient ons respect dat zij in luttele minuten in de kazerne of boothuis zijn om ons te hulp te schieten als dat nodig is.

Waterland is prachtig. Ik voel me bevoorrecht dat ik van zoveel moois burgemeester mag zijn. Er wordt veel moois georganiseerd door onze talloze vrijwilligers en er wordt veel moois gemaakt door de artistieke inwoners. We gaan dit jaar een start maken met de opzet van een cultuurplatform zodat dichters, musici, kunstenaars zich kunnen verbinden met de organisatoren van evenementen, de middenstand en horeca. Zeker met de viering van de slag op de Zuiderzee aanstaande zomer en najaar kan dat vast nog meer moois opleveren.

Het is mijn inzet als uw burgemeester om altijd de connectie zoeken en te leggen. Samen met u, met de gemeentelijke organisatie, de gemeenteraad, het college en de vertegenwoordigers van de prachtige kernen en eiland van onze gemeente gaan we er een mooi jaar van maken!

Ik wens u een heel mooi 2023 toe!