Stand van zaken heroriëntatie dorpshuizen en de Bolder

Kennisnemen van de stand van zaken in het proces met betrekking tot de heroriëntatie dorpshuizen en de Bolder.

Inleiding
'De positie van de dorpshuizen en de relatie met 'De Bolder' vergt een nadere oriëntatie. Meer samenwerking is nodig om ook in de kernen buiten Monnickendam tot een volwaardig sociaal- cultureel werk te kunnen komen en om tot een oplossing te kunnen komen voor de financiële problematiek van een aantal dorpshuizen.'

Met deze passage uit het Coalitieakkoord 2022-2026 zijn we in 2022 van start gegaan. Wij hebben u door middel van eerdere raadsinformatiedocumenten geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het proces.

In het RID (106-410) hebben wij u onder meer geïnformeerd over de eerste stap: de individuele gesprekken met de besturen van de dorpshuizen en de Bolder.

In november 2023 heeft er een gezamenlijke bijeenkomst met de dorpshuizen, de Bolder en de gemeente Waterland plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst zijn er diverse onderwerpen, zoals onderlinge kenniswisseling en fondsenwerving, naar voren gekomen waarin we kunnen en willen samenwerken.

Vervolgens zijn de voorzitters van de dorpshuisbesturen, de Bolder en de gemeente bij elkaar gaan zitten om deze onderwerpen nader uit te werken (17 januari 2024).

In dit RID informeren wij u over de verdere stappen die genomen worden. Tevens informeren wij u over de gesprekken die specifiek met de Bolder zijn gevoerd.

Het mag duidelijk zijn dat de heroriëntatie een complex proces is: veel verschillende gesprekspartners in veel verschillende situaties, waarbij ook belangentegenstellingen een rol spelen.

Samenvatting
Het voorzittersoverleg was de start voor het opzetten van een concrete samenwerking tussen de dorpshuizen, de Bolder en de gemeente. Tijdens het eerste voorzittersoverleg is de visie (zie 1.) en een concept van de samenwerkingsafspraken (zie 2.), met gezamenlijke doelen en ambities, geformuleerd.

Om het beleid met betrekking tot de dorpshuizen en de Bolder concreet te maken, is het nodig om te weten wat de dorpshuizen willen, wat zij individueel nodig hebben en wat de gemeente van de dorpshuizen en de Bolder verwacht. De eerste stappen zijn nu gezet om dat per dorpshuis in kaart te brengen.

1. Visie op samenleving en de meerwaarde van de dorpshuizen en de Bolder
Op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning vallen de dorpshuizen onder de volgende doelen van de wet:
● Het bevorderen van sociale samenhang, de mantelzorg, het vrijwilligerswerk en de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld.
● Het ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen, zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving.

De dorpshuizen zijn belangrijk voor de sociale samenhang en de leefbaarheid in de kernen. We willen een goede aanpak om de sociale basis in de gemeente te versterken en in stand te houden. Daarvoor is een samenwerking tussen de dorpshuizen, de Bolder en de gemeente nodig.

2. Samenwerkingsafspraken met de dorpshuizen, de Bolder en de gemeente
Samenwerkingsafspraken helpen om tot een gemeenschappelijk doel en een meer gestructureerd aanbod te komen. leder vanuit zijn eigen positie, met eigen mogelijkheden, talenten en toegevoegde waarde. Maatwerk is dus ook nodig.

Wat leveren de samenwerkingsafspraken op?
● Gezamenlijke ambities en doelen vormen de grondslag voor het beleid dorpshuizen en de Bolder. Dit moet resulteren in de versterking van de sociale basis in de gemeente.
● Ondanks de verschillen in de kernen en bij de dorpshuizen is het mogelijk om als eenheid op te treden. De dorpshuizen kunnen door de samenwerking bijvoorbeeld de krachten bundelen, bijvoorbeeld om gezamenlijk fondsen te werven.
● De input van de dorpshuizen zorgt voor draagvlak voor de aanpak en op deze manier is er een gezamenlijke inspanning. Dat moet leiden tot beleid met duidelijke doelen en ambities en uiteindelijk met de financiële verdeling die hierbij past.

Hoe ziet het vervolg eruit?
We werken aan een matrix waarin in kaart wordt gebracht welke taken en financiële middelen de dorpshuizen en de Bolder nu hebben en welke taken en middelen ze straks krijgen. Het doel is om in Q2 een beleidsnotitie met concreet voorstel, met betrekking tot de dorpshuizen en de Bolder, aan de raad voor te leggen.

Ondertussen lopen er ook gesprekken met individuele dorpshuizen met individuele vragen, voornamelijk met betrekking tot huisvesting.

3. Financiën
De heroriëntatie gaat uit van budgetneutraliteit. De financiële paragraaf bij de beleidsnotitie vraagt dus om scherpe keuzes.

Daarnaast wordt gekeken of landelijke gelden, zoals GALA SPUK of het Integraal Zorgakkoord, ingezet kunnen worden.

Gesprekken met de Bolder
Tijdens het bestuurlijk overleg tussen het bestuur van de Bolder en de gemeente in oktober 2023 zijn diverse onderwerpen behandeld, waaronder het verzoek tot aanpassing van de begroting van de Bolder, de mogelijkheid om te profiteren van het energiecontract van de gemeente, en de optie om het beheer van het gebouw aan de gemeente over te dragen.

Vervolgens heeft de gemeente in december 2023 de herziene begroting met het bestuur van de Bolder doorgenomen. Dit overleg heeft inzicht gegeven in zowel de onderhoudskosten van het gebouw als de personeelskosten voor de uitvoering van het sociaal-cultureel werk in de gemeente Waterland. Naar aanleiding van dit overleg heeft er een ambtelijk overleg plaatsgevonden in januari 2024, met als doel een aanvulling op de huurovereenkomst vast te stellen op basis van de verantwoordelijkheden met betrekking tot het onderhoud.

Verder gaat de gemeente gedurende het heroriëntatie proces samen met de Bolder in gesprek over de uitvoering. Met name op het gebied van het sociaal cultureel werk en de KANS-activiteiten. Door middel van de evaluatiegesprekken willen wij verbeteringen aanbrengen in de huidige uitvoering van het sociaal cultureel werk en de KANS-activiteiten. Op deze wijze willen wij meer inzage krijgen in de resultaten en behoefte.

De ontwikkelingen, samenwerkingsafspraken en speerpunten die uit deze evaluatiegesprekken met de Bolder tot stand komen worden in de beleidsnotitie opgenomen.

De dorpshuizen in Waterland
Stichting Dorpshuis 'Het Trefpunt' op Marken
Stichting Dorpshuis Katwoude
Stichting Dorpshuis Ilpendam
Stichting Dorpshuis 'Onder de Pannen' in Uitdam
Stichting Dorpshuis Zuiderwoude
Stichting Dorpshuis Watergang
'Het Broeker Huis' in Broek in Waterland