Wij zijn trots, mensen met een sterke wil
Het toeristenseizoen is weer begonnen op Marken. Maki Zeeman opende vorige week het kijkhuisje aan de haven, waar het Marker verleden te zien is. Een herinnering aan oude tijden.
Lente. De zon schijnt vriendelijk, op de dijk naar Marken fietsen vooral mannen in felgekleurde wielershirts het wintervet weg. Een groep oudere Markers loopt in linie door een weiland. Stokken in de hand om de nesten van weidevogels te markeren. De eerste toeristen dwalen door de smalle straatjes. De Kerkbuurt is populair met zijn typische groengeschilderde Marker huisjes. Bij het huis van Maki Zeeman en haar man gaat de camera als in een reflex in de aanslag. Daar woont de dochter van Mae West, al zal de toeristen dat niks meer zeggen. Mae West was de bijnaam van de moeder van Maki's moeder. Gekregen van Amerikaanse toeristen, naar de rondborstige filmactrice. ,,Mijn moeder stond altijd zo, met de handen in de zij. Dan zie je ook meteen waarom ze haar Mae West noemden", lacht Maki Zeeman. ,,Nu heb ik het postuur van mijn moeder."
Familie
Maki woont met haar man hij is een van de mannen die zich bekommeren om de weidevogels-in een huisje dat al een eeuw in de familie is. ,,Al van voor de watersnood", zegt ze. Zo gaat dat in Marken. Zes bij vier is haar woning. In haar veel ruimere oude huis, enkele meters verderop, woont nu een zoon met zijn gezin. Zo blijft het in de familie. ,,En vanavond, als ze allemaal weer thuis komen van het werk, dan zitten we hier beneden in het zonnetje en drinken een borreltje en praten we elkaar bij." Familie is belangrijk op Marken.
Dracht
Maki, eigenlijk Maritje, ,,maar omdat ik zo'n kleine opdonder was, noemde iedereen me Maki", haalt de familiefoto erbij. Een groot gezin hadden haar ouders. Zeven jongens, drie meiden. De mannen, op één na, in dracht. De meisjes ook. ,,Ik heb de Marker dracht tot tien jaar geleden gedragen, maar nu alleen nog met Pasen, kerst en Koninginnedag. En mijn kinderen dragen het helemaal niet meer. Je loopt zo in de kijker, vinden ze."
Reinheid
Het waren barre tijden in haar jeugd op het eiland. ,,Iedereen was arm. We sliepen met zijn allen op zolder, gewoon, door elkaar. Het was er altijd heel gezellig. Vader zat steeds op zee. Moeder regelde alles; de vrouwen hebben de broek aan op Marken. Mijn moeder was een sterke vrouw, nooit een pilletje geslikt. We waren een gezegend gezin. Er heerste veel tbc op Marken, maar daar zijn wij verschoond van gebleven. Het was hard werken hoor. Die reinheid, alles moest altijd schoon zijn. En we hadden geen stofzuigers, alles ging met stoffer en blik.
Op maandag stond je om vijf uur 's morgen de was te doen aan de teil."
Kijkhuisje
Streng was haar moeder niet, al had ze wel 'de zweep eronder'. Eigenzinnig ook: ,,Mijn moeder had een spreuk: 'Doe wat je wilt, gekletst wordt er toch'. We
hebben allemaal die trots." Haar moeder Ale en haar tantes Jannetje en Sijtje Boes openden hun huis voor toeristen. ,,Dat kwam door een Volendammer, die hier op Marken vaak met toeristen kwam. Hij zei 'Ale, je moet je huisje openstellen, dat vinden ze leuk. Daar verdien je veel meer mee dan met die souvenirtjes'. We gingen altijd met een mandje met souvenirs langs de toeristen. Aardige mensen trouwens, die Volendammers. Maar je kon er natuurlijk niet mee omgaan, ze waren katholiek. Mijn moeder verkocht niks aan huis. Het was alleen kijken. En de bijdrage was vrijwillig. Je was blij met een dubbeltje, en als je een kwartje kreeg was het veel. We hebben er aardig aan verdiend."
De concurrentie tussen de tantes om de gunst van de toerist was stevig. Ze konden daar flink over bakkeleien op de kade. Een familietrekje: Maki komt uit een familie waar ze niet bang zijn elkaar de waarheid te zeggen. De discussies waren en zijn stevig, vertelt ze. ,,We zijn allemaal mensen met een sterke wil, flinke praters ook. Over politiek, over de kerk. Mijn broers hadden soms hervormde meisjes. Nou, dan konden we tegen elkaar tekeer gaan. Maar het werd nooit rot. Mijn ouders zeiden altijd 'Je mag best ruzie maken, maar nooit boos blijven'. Och, je weet wat je aan elkaar hebt." Dat wisten Markers sowieso:
,,Iedereen kent elkaar. Als je en scheve schaats reed, was dat op heel Marken bekend. Het werd je wel vergeven, maar het werd nooit vergeten", lacht ze fijntjes. Het geloof was altijd heel belangrijk. Vlak achter haar huis is de hervormde kerk, daar komt ze niet. Maki's familie is gereformeerd. Maar niet zwaar: ,,Vroeger was dat heel belangrijk. Tweederde is hervormd, de rest gereformeerd. We zijn allemaal overgegaan naar de PKN, maar we gaan nog steeds naar onze eigen kerk. Wij zijn niet van dat heel sombere zoals je
wel eens bij gereformeerden hebt. Juist niet, wij zijn veel vrolijker. We hebben toch de verlosser gehad. Wij hebben iets heel rijks, we geloven in het hiernamaals. Je moet genieten van de dingen, genieten van het leven."
Kerkeraad
Hoewel inmiddels 70, heeft Maki Zeeman het nog steeds druk. ,,Ik heb twintig jaar in de kerkenraad gezeten. Daar ben ik twee jaar geleden mee gestopt, maar je hebt zo'n kringetje van mensen opgebouwd waar je al-
tijd op huisbezoek ging. Dat doe ik nog steeds. Voor een praatje, of om boodschapjes te doen, de ramen te lappen als het nodig is."
Ze wijst op de borden aan de muren. ,,Antiek, maar ik weet niet of mijn kinderen ze willen hebben, later. Of de grote klok. Het huisje wel, daar pezen ze nu al op", grinnikt ze.
Maar dan zullen ze nog lang moeten wachten. Want Maki Zeeman staat nog zeer energiek in het leven.